Дүкенге нан алуға бардым, үйдің маңындағы қоршаудың қасынан қозғалыс байқап, жақындап, үнсіз қолымды соқтым.

Ліна жалғыздық пен тыныштықта отырды. Барлық балалар өз істерімен кетті. Жұмыс күндері әрқашан тез өтетін, себебі әріптестерімен әңгімелесіп, үй шаруаларымен айналысатын, бірақ демалыс күндері… Күйеуі Лёня өзіне істер табады: балық аулауға барады, отын шауып, сарайды тазалайды, ал Линаға тамақ жасаудан басқа істер жоқ. Жақында шошқаны сататын болады, тек бір мысық қалады. Өзін қалай да болсын босатуға тырысып, ол дүкенге нан алуға барды, үйде бәрі бар болатын. «Бәлкім, тағы да дәмді бір нәрсе алып келер», – деп ойлады. Үйдің маңындағы қоршаудың қасынан қозғалыс байқап, жақындап, үнсіз қолын соқты. Тамда төрт жасар бала отырды, түсініксіз:

Лина балаға жақындап, оның жағдайын сұрады. Бала, киімдері лас, бөтен адамның киімімен жамылған, аяғына резеңке етік киіп, қыстың кешкі мезгілінде қоршаудың қасында отыр еді. Ол түсініксіз еді – қыз ба, ұл ма, бірақ Лина оның жағдайына жанашырлықпен қарап, балаға көмек көрсетуге шешім қабылдады. Бұл кішкентай қыздың аты Ника болып шықты, ол үйіне жақын жерде тұрады екен. Ол өз ойыншық итін серуендетіп жүрген. Лина қызды үйіне шақырып, оған және «итіне» тамақ берді. Лина балаға жанашырлықпен қарап, оның жағдайына алаңдады.

Никаны жуып, шашын тарап, өзіне келтірді. Осы уақыт аралығында Лина шай үстелін дайындады. Ника ас үйге кіріп, оның көзі жайнап, таңқалып тұрды: ол сүйкімді пирогтарды, шәйді, сорпаны көріп, Линаға қарап сұрады:

– Бұл мен үшін ме?

Лина күлімсіреп жауап берді:

– Иә, тамақ ішіп ал! Ал міне, сенің «итіңе» арналған сүйек.

Ника сүйекті ойыншық итіне ұсынды да, үстелге отырып, тамақты жей бастады, бірақ оны жегені – ұзақ уақыт бойы тамақ ішпегендей сезілді. Осы кезде Лина оның өмірі туралы сұрақтар қойды. Біраз уақыттан кейін Ника өзінің қиын өмірі туралы айтып берді: анасы алкогольден қайтыс болған, әкесі қарыздары үшін оларды үйден шығарып, ол және әкесі қайтыс болған әжесінің үйіне көшкен. Әкесі оны үнемі үйде «аяғының астында болмауын» айтып, жаңа анасын іздеумен айналысқан.

– Мен тек Анчармен серуендеп келемін, үйге келгенде, – деді Ника. Тина бұл жағдайға таңқалды, өйткені ол қамқорлық қызметтері неге бұл мәселені елемейді деп ойлады.

Бұл қалай болуы мүмкін?! Лина қызды қонақ бөлмесіне отырғызып, мультфильмдер қосып, өзі балалардың ескі киімдерін іздеуге шатырға шықты. Қайтып келгенде, Ника ұйықтап жатқанын көрді. Оны оятпады. Қыз оянғанда, Лина оны қайтадан тамақтандырып, киіндіріп, шығарып салуды ұсынды. Ника таңырқап, қызығушылықпен және алғыспен Линаға қарап тұрды. Лина оны шығарып салып, жиі қонаққа келуін сұрады, өйткені ол жалғызсырайтын. Ал егер Лина үйде болмаса, верандана күтуге болатынын айтты.

Үйіне қайтып келген соң, Лина ескі ойыншықтар мен кәмпиттерді верандаға қойды, Ника үшін қалдырды. Қал neighboursшыларының айтуынша, Ника – Нина Миколаевна деген апайдың немересі екен. Үй баяғыда бос тұрған, бірақ жақында жұмыссыз, ешқайда жұмысқа тұрғысы келмейтін біреу көшіп келіп, сонда тұра бастапты.

Ол ұсақ жұмыстармен күн көріп, барлық табысын ішімдікке жұмсайды. Көршілері бірнеше рет дауыстар мен шуға байланысты участкелік полицейді шақырған. Қызының тағдыры оған мүлдем қызық емес еді. Лина күйеуінен Никаға қамқоршы болуды сұрады. Бірақ Никасының әкесі тек айғайлап, бір кездері 1 000 000 төлесе, қызын беретінін айтып, содан кейін Линаға қызымен сөйлесуге тыйым салып, оны үйде қамап қойды. Линаның күйеуі оның шешімін қолдап, барынша көмектесуге тырысты: ол қамқорлық органдарына жүгініп, қызды өз қамқорлығына алу туралы арыз жазды, бірақ жауап ретінде тек: «Қыз әкесінің жанында тұрып жатыр, осында кетіңіздер! Отбасын бұзбаңыздар!» деп жауап алды. Оған әкесінен алыста болуын ескертіп, әйтпесе оны балаға деген «денсаулыққа зиянды қызығушылық» үшін айыптайтындарын айтты. Лина өте уайымдап, үнемі баланың жағдайын ойлап жүрді.

Қатты суық қыста Ника тұратын үй ешқашан жылы болмайтын. Лина ескі терезеден киімдерін Никаға апарып беретін. Әкесі оның жаңа киімдерін көргенде, оларды сатқан да, алған ақшасын ішімдікке жұмсаған. Лина үмітін үзбей, ақша жинап, жақсы заңгер жалдауды ойлады. Бір күні есігін қағып, Лина есікті ашқанда, оның алдына жартылай жалаңаш, есінен танып қалған бала тұрды. Лина не істерін білмей, бірақ полиция шақыруға болмайтынын түсінді, себебі баланы одан алып кететін еді. Линаның күйеуі көршісіне – дәрігерге хабарласты. Қыздың жағдайы өте ауыр еді: жалаңаяқ, аяғы қанға бөккен, денесі тозған. Кенет ол көзін ашып, әлсіз дауыспен: «Тәте Лина, өтінемін… мені одан алмаңыз…» деп айтты. Дәрігер қызды қарап шығып, енді полиция шақыруға тура келетінін айтты.

Бұл жағдай қалыпты емес еді, баланың қыс мезгілінде, түнде, жартылай жалаңаш күйде үйден қашуы – бұл дұрыс емес. Лина Ника олардың қолынан кетіп қалуы мүмкін деп қорықты, бірақ дәрігер оны тыныштандырып, әкесінің қатыгездігіне қатысты барлық дәлелдер мен негіздер бар екенін айтты, олар ата-ана құқығынан айыруға болады.

– Бұл мүмкін емес, – деп жауап берді жаңа ғана оянған қыз.
– Неге?
– Үйде ағайымыз болды, олар ішіп отырды… ол әкеме пышақ салды. Мен терезені сындырып, сонымен қашып кеттім. Ағай мені қуып жете алмайды, себебі мен жылдаммын… мен түнде ішімдік ішпедім, сондықтан… – деп байсалды әрі тыныш айтып берді бала.

Лина баласына жақындап, оны қатты құшақтады. Екі жыл өтті. Ника келгеннен кейін, үй қайтадан қуаныш пен бақытқа толды. Жаңа жылда Линаның барлық балалары ата-аналарына келді. Олар шыршаны безендіруге көмектесіп, қызы дастарқан жасауға көмектесті, ал Ника жазғы емтиханнан кейін үйлену тойын жоспарлап жүргенін айтып берді.

– Бақыт болар еді, бірақ бақытсыздық көмектесті… расында да, мақал дұрыс екен, міне, қандай қызық қызымды алдым, – Лина Никаға жұмсақ қарап, – мен оның әкесін өз ақшаммен көмгеніме дейін…
– Нормальды отбасыларға үнемі қатыстырады, ал осындайларға көздерін жұмып қояды… ал ол пышақты қайда жасырды?
– Жасырды, – деп Лина сөзін бөлді, – ол Ника аяздан қатып қалады деп ойлаған еді…
– Қандай қорқынышты! Ешкім жауап бермеді ме?
– Ника әкесінің өліміне қатысты тергеу жүргізілді, бүкіл облыстан инспекторлар келді, ал Қамқорлық бөліміне айыппұл салынды, учаскелік полицей жұмыстан шығарылды.
– Жақсы болған!
Таңертең Ника Линаға бөлмесіне жүгіріп келіп, оны мейіріммен оята бастады: «Апа… Мам…». Лина бақытты қызын көріп, оның жаңа жылдық сыйлығын көрсеткенін көрді.
– Мұндай сыйлықтың қажеті жоқ… менде ең жақсы сыйлық бар… бұл сен, анашым…
Лина қызына құшақтап, көзінен жасын жасырып, оны қатты сыққан. Үлкен қызы есіктен айқайлап:
– Қыздар, таңғы асқа барамыз ба? Ал сосын шаңғы тебеміз!
– Урааа! – деп айқайлап, Ника ата-анасын сүйіп, әпкесіне жүгіріп кетті.

Related Posts